Dziedziczenie testamentowe i ustawowe - kiedy mają zastosowanie?

Udostępnij

W ciągu życia każdy człowiek gromadzi majątek, który po jego śmierci odziedziczą wyznaczeni przez niego spadkobiercy lub osoby, które zgodnie z przepisami prawa mogą dziedziczyć po zmarłym. Każdy spadkodawca może więc dysponować swoim majątkiem w sposób aktywny, czyli zdecydować się na sporządzenie testamentu, lub bierny - wtedy majątek zostanie podzielony już po śmierci spadkodawcy, na podstawie przepisów prawa spadkowego. 

  1. Sposoby dziedziczenia

  2. Ważność testamentu

  3. Dziedziczenie ustawowe 

Śmierć bliskiej osoby budzi wiele trudności, nie tylko natury psychologicznej i finansowej, ale również prawnej. Wśród rodziny zmarłego często powstają konflikty na tle majątkowym, niezależnie od tego, czy zmarły pozostawił testament, czy też nie. Spory te mają swój finał w sądzie, i to właśnie sąd rozstrzyga kto i w jakiej części może dziedziczyć po zmarłym. 

Sposoby dziedziczenia 

Polskie prawo przewiduje dwie drogi dziedziczenia - ustawową i testamentową. Testament jest dokumentem, w którym spadkodawca może swobodnie dysponować swoim majątkiem i ustalić, kto zostanie powołany do bycia jego spadkobiercą. W przypadku pozostawienia przez spadkodawcę testamentu, ma on pierwszeństwo, a przepisy dziedziczenia ustawowego nie znajdują zastosowania. 

Odmienną kwestią jest przyjęcie spadku przez spadkobierców. Ci mogą spadek odrzucić, wtedy przechodzi on na kolejne osoby uprawnione do otrzymania spadku, jeżeli takowe zostały wskazane w testamencie. Jeżeli wszyscy spadkobiercy testamentowi odrzucili spadek, dochodzi do sytuacji, w której dziedziczenie odbywać się będzie na mocy ustawy. 

Ważność testamentu 

Trzeba podkreślić, że jedynie ważny testament ma moc prawną. Przesłanką do stwierdzenia ważności testamentu jest zdolność do czynności prawnych, a więc pełnoletniość testatora oraz brak ubezwłasnowolnienia. Testament musi być sporządzony osobiście, nie można do tego celu powołać przedstawiciela, pod rygorem nieważności tak sporządzonego dokumentu. Wola spisana w testamencie musi być wyrażona świadomie i z zachowaniem swobody decyzji, nieważne są zatem testamenty spisane pod groźbą lub te, na które miał wpływ błąd, mogący zaważyć na decyzji testatora. 

Dziedziczenie ustawowe 

W przypadku, kiedy określenie spadkobierców jest niemożliwe na podstawie dziedziczenia testamentowego, dziedziczenie to ustala się na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego. Prawo spadkowe wyraźnie określa kto, w jakiej części i w jakiej kolejności może dziedziczyć majątek po zmarłym. W pierwszej kolejności spadkobiercami stają się dzieci zmarłego oraz małżonek. Podział następuje w równych częściach, z tym że część małżonka nie może być mniejsza niż 1/4 spadku. Jeśli zstępni nie dożyli otwarcia spadku, część im przypadającą dziedziczą ich dzieci. W dalszej kolejności do spadku po zmarłym uprawnieni są kolejno:

  • małżonek i rodzice zmarłego - jeśli ten nie miał dzieci,

  • małżonek, rodzic i rodzeństwo - jeśli przed otwarciem spadku zmarł jeden z rodziców, jego część przypada rodzeństwu spadkodawcy,

  • małżonek i rodzic - jeśli przed otwarciem spadku zmarł jeden z rodziców spadkodawcy, a zmarły nie posiadał rodzeństwa lub zstępnych, majątek przypada żyjącemu rodzicowi oraz małżonkowi w równych częściach.

Prawo spadkowe jest skomplikowane i opisuje wiele sytuacji dziedziczenia. Po śmierci bliskiej osoby uzasadnione jest więc skonsultowanie się prawnikiem z kancelarii jakubowskazawada.com, który wyjaśni drogę dziedziczenia, pomoże w zgodnym z prawem rozdysponowaniu majątku zmarłego oraz przeprowadzeniu postępowania spadkowego.

Artykuł powstał przy współpracy z https://jakubowskazawada.com

Komentarze (0)

Zostaw komentarz